اهدای خون عملی انسان دوستانه و پسندیده است که توسّط عده ی کمی از افراد در هر جامعه انجام می پذیرد. چنین عملی موجب درمان چندین بیمار می شود و در مواردی حتّی می تواند افراد را از مرگ حتمی نجات دهد. جهت انجام این کار می توانید به پایگاه های متعدد سازمان انتقال خون ایران در سراسر کشور و شهر محل سکونت خود مراجعه کنید. اما امروز در این نوشته قصد دارم تجربیات اهدای خون خود را با شما در میان بگذارم.
دسترسی به مراکز اهدای خون:
همانطور ک گفتم تعداد این مراکز به حد کافی لا اقل در تهران وجود دارد و می توانید نهایتاً با استفاده از حمل و نقل عمومی به آن ها دسترسی پیدا کنید. اپلیکیشن هم خون یار نیز امکان یافتن این مراکز بر روی نقشه و نوبت دهی اینترنتی را فراهم می سازد.
در مراکز اهدای خون:
با حضور در محل، خواهید دید که افراد دیگری نیز حاضر هستند بنابرین باید مدّتی در صف انتظار معطل شوید. این نکته برایم جالب بود که آیا تعداد اهدا کنندگان تا این حد بالاست که موجب ایجاد صف انتظار می شود و یا مدیریت ضعیف باعث نابسامانی هایی از این دست می شود. چرا که منتظر نگذاشتن فردی که بدون هیچ چشم داشتی حاضر است عمل اعدای خون را انجام دهد به نظر می رسد کمترین کاری است که مسئولین این سازمان می توانند برای آن ها انجام دهند. با کمی تحقیق متوجه شدم که تنها 2.2 درصد از ایرانیان عمل اهدای خون انجام می دهند. بنابرین حدس دومم یعنی مدیریت ضعیف، به نظر بیشتر به واقعیت نزدیک تر است. برخورد پرسنل و عوامل نیز چندان دوستانه نبود. حقیقت را بگویم آن ها بد اخلاق نبودند اما قطعا سردی برخوردشان از عواملی بود که برای دفعات بعد اهدای خون افراد را ترغیب نمی کند.
مشکل و خطای بعدی که در این میان نظرم را جلب کرد این بود که در این دفعات که در آن جا حاضر شدم کسی را ندیدم که به دلیل وضعیت فیزیکی و جسمانی اش از او درخواست کنند که از این عمل صرف نظر کند! در صورتی که برای اهدای خون حداقل شرایطی مانند وزن بالای 50 کیلوگرم و غیره وجود دارد که در این مراکز تنها به فرم پر شده توسط شما اکتفا می شود.
فرآیند انجام اهدای خون:
روی تخت دراز می کشید و سوزن در رگ دست شما قرار می گیرد. پس از مدت کوتاهی حدود نیم لیتر خون از بدن شما خارج شده و در کیسه ای مخصوص وارد می شود. در تمام این مدّت اهدا کننده ی میان سالی در کنارم بود که با تمام وجود اصرار داشت به کارکنان و دیگر اهدا کنندگان بقبولانَد که حجامت بهتر از اهدای خون است چون خون کثیف از بدن خارج می شود!! نمی دانم با این باور پس آن جا چکار می کرد. به هر حال بعد از مدتی سوزن را از دست شما خارج می کنند و با یک پاکت آبمیوه ناقابل – که احتمالا فایده اش بیشتر از ضررش است – شما را راهی می کنند.
عوارض و احساس بعد از انجام اهدای خون:
بسیاری از افراد سعی دارند بگویند بعد از این عمل احساس سبکی و شادابی می کنند. خود من به شخصه هیج احساس خاصی نداشتم و تفاوتی با قبل از اهدای خون حس نمی کردم. تا اینکه به خانه برگشتم و هر بار بعد از چند ساعت دلدرد شدیدی تا چندین ساعت و گاهی تا چند روز به سراغم می آمد. متأسّفانه با جستجو در اینترنت – چه در وبسایت های خارجی و چه داخلی- هیچ توضیحی در این باره پیدا نکردم.
توصیه :
در انتها اگر توصیه ی من را می خواهید که چند بار این عمل را انجام داده و با افراد اهدا کننده ی زیادی در زمان اهدا همراه بوده ام، باید بگویم خودتان بررسی کنید. آیا بنیه ی کافی دارید؟ آیا آب و مایعات کافی مصرف می کنید؟ آیا بیماری خاصی نظیر دیابت و یا رفتار های پرخطر داشته اید؟ آیا تمکن مالی مناسب برای تغذیه ی خوب جهت بازسازی خون از دست رفته را دارید؟ در صورتی که پاسخ هر یک از این سوالات منفی است قویّاً توصیه می کنم از انجام این کار خودداری کنید. به شخصه هیچ مزیت یا حس مثبت یا شادابی پس از این عمل نیافتم و بالعکس عوارض کوتاه مدت اما دردناکی نیز تجربه کردم. از آن جا که امروزه با اقتصاد ویران کنونی کشورمان بسیاری از ما توانایی خرید و مصرف مواد غذایی پر خاصیت و مقوی را نداریم، این عمل را در کل به شما خوانندگان عزیز توصیه نمی کنم. هستند اندک خواصی که به قول معروف دستشان به دهانشان می رسد و بهتر است جز در موارد ضرور – که سازمان انتقال خون اعلام کمبود می کند – ثواب این عمل انسان دوستانه و خیر خواهانه را به افراد برخوردار تر واگذار کنیم.